Blogs VO-NN

 Op 25 november 1975 is in Suriname de onafhankelijkheid uitgeroepen. Dat is inmiddels 50 jaar geleden. Vandaag is ook de boekpresentatie van "Nacht over Paramaribo" van Tomas Ross bij Paagman in de Fred.

Het is een gure nacht in Den Haag. Nou ja, rond zeven uur is het al pikkedonker en het regent. Ik vertrek even na zessen uit Ypenburg. Met de auto, want op de terugweg rond een uur of negen overstappen van bus op tram op een treinstation in de duisternis lijkt me geen pretje. Vol in de filetijd dus en dat in een Den Haag, dat geteisterd wordt door wegopbrekingen. Een uitdaging op zich. Het is koud. Aangekomen in de Fred (Frederik Hendriklaan in Den Haag. Red.), is het vrij stil. Bijna alle winkels zijn dicht en het parkeren is geen probleem. Wat een rust in dit misschien wel laatste echt Haagse bastion. Een wijk waar Scheveningen en Den Haag samenkomen en waar het goed toeven is voor degenen, die het zich kunnen veroorloven om hier te wonen.

Een jaar of tien geleden heb ik een eerste presentatie meegemaakt van Tomas Ross in een cafe bij het Plein. Een bijeenkomst, die mede door Het Haagse Huis was georganiseerd. Het Haagse Huis was een non profit ondernemingsvereniging, die door ondergetekende in pakweg 2007 mede is opgericht uit de restanten van een commerciële ondernemingsvereniging. Een koekoeksei in een bestaand nest als het ware. Tweewekelijks 's morgens vroeg op om al om halfacht aanwezig zijn voor een gezamenlijk ontbijt. Om halftien weer fris en borrelend van energie aan het werk. Afgewisseld met avondbijeenkomsten, waarvan een presentatie van Tomas Ross er een van was. Mooie tijden. Netwerken is de sleutel van je succes als zelfstandig ondernemer. Daar moet je wel wat voor over hebben. Helaas heeft Het Haagse Huis de coronaperiode niet overleefd. Ik was toen net met pensioen.

Ik kende Tomas Ross niet als schrijver. Of liever Willem Hogendoorn, die onder een pseudoniem werkt. Het is een schrijver, die veel met feiten werkt in misdaadromans, vaak gebaseerd op bestaande gebeurtenissen en bekende personen. Het Koninklijk Huis is waarschijnlijk niet blij met hem. De prinsgemalen Bernhard en Hendrik zijn veel aangehaalde personen in zijn boeken. Door de mix van fictie en feiten (facts) is het genre Faction ontstaan, waarin Tomas Ross een meester is. Inmiddels staan ruim meer dan 50 boeken op zijn naam, waarvan ik bijna alles gelezen heb. Als liefhebber van geschiedenis en nieuwsgierig van aard sprak dit genre me wel aan.

Willem is een man van inmiddels 81 jaar met een niet al te groot postuur en een verweerd gezicht. Zoon van een diplomaat. Hij weet met flair en overtuiging de achtergronden van zijn boek te schetsen. Dat is lastig, omdat hij al weer werkt aan een volgend boek. Het zaaltje achterin de winkel is vol. Ondanks regen en kou is men in grote getale gekomen naar deze mega grote Paagman boekwinkel. Helemaal ingericht voor de Kerstperiode. Onder andere met de doe het zelf knutseldozen, waar mijn echtgenote dol op is. Het publiek is overwegend op leeftijd. Jongeren lezen niet meer zoveel. Er worden tijdens de lezing vragen gesteld over onder andere de vermeende relaties met de onafhankelijkheid van Indonesië.

Suriname is in 1975 onafhankelijk geworden, maar heeft veel corruptie gekend. Met name door vriendjespolitiek. Er wonen nu 625.000 mensen, bestaande uit diverse bevolkingsgroepen. Het is een van de dunbevolkte landen ter wereld. Of de onafhankelijkheid breed onder de bevolking gewenst werd, kan je jezelf afvragen als rond die tijd een kwart van de inwoners naar Nederland vertrekt. Er woonden toen ongeveer 400.000 mensen. Het land zou een van de rijkste landen ter wereld kunnen zijn met haar grondstoffen, hout en natuur. De inwoners zijn lang verdeeld geweest over haar gewezen leider Desi Bouterse, die in januari van dit jaar is overleden onder onduidelijke omstandigheden. Een leider die naar de mening van velen het land veel goeds (voor een deel van haar inwoners) heeft gebracht, maar ook veel schulden. Desi Bouterse is veroordeeld wegens de Decembermoorden, maar is nooit ingerekend. Er zijn diverse mysteries rond deze man. Hij kwam na vijf jaar onafhankelijkheid aan de macht met een staatsgreep, de Sergeantencoup, omdat het niet goed ging met Suriname. Hij zou de corruptie te lijf gaan. Wat was de rol van Nederland daarbij? Hij had beloofd binnen twee jaar democratische verkiezingen te zullen laten houden. Bouterse is een keer op doorreis in Schiphol over gestapt, maar is niet aangehouden. De Nederlandse minister Van Mierlo heeft dat voorkomen. Waarom? Het antwoord ligt besloten in documenten die pas over tientallen jaren worden vrijgegeven. Waarom zo lang?

Dit is een fundament voor een boek van Tomas Ross, zoals alleen Willem Hogendoorn dat kan schrijven. Een goed lopend verhaal waarbij je niet goed weet waar de feiten ophouden en de fictie begint. Met bestaande en verzonnen personages. Een weldaad voor ieder, die meer over (mogelijke) achtergronden te weten wil komen.

Ik heb het boek nog niet gelezen. Ik heb het gisteravond pas gekocht. Dus ik kan je nog niet verklappen hoe het afloopt. Maar op de achterkant van het boek staat de teaser, waarvan er een foto hierbij is opgenomen. Veel leesplezier!

 Ik dacht dat ik inmiddels alles wel had meegemaakt in Bangkok, maar afgelopen jaar bewees het tegendeel.

In maart begon de dag bijvoorbeeld met een flinke wake-up call: een aardbeving. Geen bescheiden trilling zoals we op vakanties wel eens hebben gevoeld — nee, eentje die 1000 km verderop in Myanmar plaatsvond en toch half Bangkok deed schudden alsof het in het epicentrum lag. Een gebouw in aanbouw stortte als een kaartenhuis in en daar zijn ook tientallen mensen bij overleden. Bij sommige panden worden nog steeds reparaties uitgevoerd.

Ik zat op dat moment in een propvolle metro, die opeens meer weg had van een slingerend schip. Mensen vielen bijna om, er hing panieksfeer in de lucht, maar gelukkig bereikte ik vrij snel het station waar ik eruit moest. Buiten was het inmiddels zwart van de mensen, want iedereen moest halsoverkop de gebouwen uit. Bij sommige torens zag je het zwembadwater letterlijk van de daken gutsen. Sirenes gierden overal en ook vanwege mogelijke naschokken hebben we uren buiten moeten wachten tot de gebouwen weer veilig waren verklaard.

Thuis had mijn man zich ondertussen vastgeklampt aan alles wat níét bewoog. Boeken vlogen uit de kasten en later ontdekten we dat in de liftschacht een stuk staal volledig was verbogen. Ongelofelijk wat zo'n beving in een stad kan aanrichten. Ik hoop het niet nog eens mee te maken!

Dan was er nog een andere bijzondere gebeurtenis: de koningin-moeder van Thailand is recent overleden. Volgens Thais gebruik betekent dat opnieuw een jaar van nationale rouw. Overal zie je nu zwartgeklede mensen en de eerste 90 dagen wordt van iedereen respectvol en ingetogen gedrag verwacht. Feesten? Dat mag — maar dan wel in een aangepaste versie.

Wij hadden toevallig een gala. Dat mocht doorgaan, maar ook hier was de dresscode: zwart. Gelukkig was er free flow of wine, en met een goed glas wordt de sfeer toch een stuk vrolijker!

Over alcohol gesproken…

De Thaise alcoholregels veranderen ongeveer net zo vaak als de weersvoorspelling, en met net zoveel logica. De frustratie zit vooral in de voortdurende verwarring. Officieel mag alcohol maar op bepaalde tijden worden verkocht en gedronken, maar de ene bar zit gewoon gezellig vol, terwijl de bar ernaast op exact hetzelfde moment de deuren sluit omdat het "niet mag". Hotels volgen dan weer hun eigen interpretatie. Niemand wordt er wijzer van.

Onlangs verscheen in de krant dat de regels nóg strenger zouden worden: wie betrapt wordt buiten de toegestane uren riskeert een boete tot 10.000 Baht. Dat leidde natuurlijk tot enorme verwarring en onrust, met name in het uitgaansleven. Want het is hoogseizoen — niet bepaald het moment om toeristen op water en cola te zetten.

Maar Thailand zou Thailand niet zijn als er niet een week later alweer een nieuwe verordening volgde: alcohol mag wél op alle tijden. Tenminste… tot het hoogseizoen voorbij is. Daarna begint het hele circus waarschijnlijk vrolijk opnieuw.

Maar ach, het houdt ons alert. Niets zo veranderlijk als het weer — behalve de Thaise regelgeving!

Oud. Iedereen wil het worden, maar niemand wil het zijn. Waarom niet? Het is een verandering van mindset. Een andere zonnebril opzetten en berusting. Waarderen wat je hebt. En dat is best veel als je er goed over nadenkt. Het kost tijd om je daar aan over te geven. Omarm die vrijheid, die je sinds je jeugd nooit meer hebt gehad.

Oud worden, daar bereidt eigenlijk niemand je op voor. Ja, je gaat met pensioen. Je kunt doorwerken en of gaan fitnessen. Hobby's krijgen een boost. Het huis en de tuin worden eens grondig aangepakt. Maar dat gaat allemaal over. Na een paar jaar stop je definitief met je al dan niet betaalde activiteiten, vrijwilliger of niet.

Het leven krijgt een ander ritme. Het lijkt er op, dat je begint te "vervagen". Je word als het ware een beetje onzichtbaar, omdat je een ander ritme aanneemt dan de anderen om je heen. De wereld gaat anders tegen je aankijken. Op feestjes praat je vrolijk mee over het leven van alledag, werk, zonnepanelen etc. Maar achteraf besef je, dat je er nu anders in staat dan vroeger. De leukste bijeenkomsten zijn met leeftijdgenoten. Je hebt wat meer tijd voor elkaar. In de omgang met jongeren beginnen vooroordelen een andere rol te spelen: waar men vroeger je waardeerde om wat je deed, word je door "onwetenden" nu eerder gecategoriseerd als oud. Dat begint al in de laatste jaren van je werkzame leven. Dat is iets waar je geen invloed op hebt. Maar het is goed zo. Het heeft geen zin om daar energie in te stoppen.

Buiten loop je nu langzamer dan vroeger. Anders. Je ziet meer. Je geniet van alles wat er om je heen gebeurt. Je hoeft niet meer zo veel. Je bent eigenlijk wel tevreden met hoe het gaat. Je vraagt je af hoe lang nog. Hoe lang zonder beperkende ziektes, hoe lang nog samen. Hoelang kan je nog dingen blijven doen. Maar het heeft geen zin om daar lang bij stil te staan. Het komt zoals het komt.

Vroeger maakte ik me zorgen over van alles. Mijn gezondheid, mijn gewicht. Hoe gaat het nu met de kinderen. Stel dat het straks oorlog wordt, wat dan? Heb ik in een jolige bui, met misschien wat alcohol, dingen gezegd die ik beter voor me had kunnen houden? Nu zeg ik gewoon wat ik wil. Ik eet waar ik zin in heb. Ik ga weg of naar bed als ik moe ben. Voorheen had ik veel last van stress. Een gevolg van een traumatische gebeurtenis. Ik kon er lang van wakker liggen. Ik denk dat het me over de jaren flink heeft beschadigd. Nu ontwijk ik stress en alles en iedereen die er mee samenhangt. Het heeft geen zin en het lost niets op.

Ik sta meer relaxed in het leven. Ik realiseer me dat ik steeds meer mezelf wordt. Niet degene, waarvan ik denk dat anderen die van mij verwachten. Ik denk dat jongeren dit nog niet in zichzelf zullen herkennen, maar dat proces komt vanzelf. Als je genoeg tijd van leven krijgt.

Ik kan nu hele boeken achter elkaar uitlezen. Kamerdebatten op tv volgen. Dingen waar ik vroeger geen tijd voor had. Of tijd voor nam. Mijn prioriteiten zijn gewijzigd. Ook mijn politieke voorkeuren zijn (alweer) aan het veranderen. Maar laten we het daar niet over hebben. Dat is een onderwerp, dat hele gezinnen kan splijten. Dat wil ik niet meer. Die felle debatten van vroeger aan de keukentafel. Uiteindelijk ging het niet om de politiek, de inhoud, maar om gelijk te krijgen, argumenten over en weer. Waarbij uiteindelijk niemand toegaf. Een woordenspel. Nu doet men dat "anoniem" op X. De waarheid is ver te zoeken. De tijd is er op dat punt niet op vooruitgegaan. Regeren is vooruitzien. Dat is iets dat ik bij alle partijen in de Tweede Kamer mis.

Ik mis het niet om jong te zijn. Dat lijkt me uiterst vermoeiend. Je moet nu zoveel. Maar ik mis wel de eerste keren, dat je enthousiast over iets kon worden. Je eerste liefde, je eerste huis of baan, je eerste wilde ideeën over wat de toekomst je kon brengen. Je realiseert je dat de vogels toch wel blijven fluiten, ook voor wie er niet naar luistert. Je lichaam zegt je wat je wel en beter niet kunt doen. En je hebt er vrede mee.

Dus als je me tegen komt in die half vervagende staat, tevreden met mezelf en de wereld om me heen, met een glimlachende blik. Weet dan dat ik me nooit meer levend heb gevoeld dan nu.

---

Ik heb me voor dit verhaal laten inspireren door een post op Instagram. Van iemand die over het algemeen mooie surrealistische filmpjes met muziek post: Kelly Eldridge Boesch. Het sprak me aan. Ik heb het uiteraard op mijn eigen persoon aangepast.

Ik ben benieuwd hoe jij hier in zit. Heb je rust gevonden en geniet je van elke dag. Of kan je je draai nog niet vinden?

Kees Bruin

In de jaren dat ik mijn man leerde kennen (begin '70) was het dragen van een uniform in bepaalde beroepsgroepen heel normaal. Zowel bij mijn schoonfamilie (marine-gezin), als later in het werk van mijn man op de passagiersschepen, werd het met trots gedragen en de gouden banden op de mouwen gaven een duidelijk herkenbare status aan.

Dat is over de jaren heen wel veranderd en zodanig dat het bijna 'not done' is om je in uniform te vertonen. De eens begeerde gouden banden worden bij iedereen die een soort van een uniform nodig heeft naar willekeur opgespeld.

Thailand: Een paradijs voor uniformliefhebbers

Hoe anders is dat hier in Thailand. Ze krijgen het al met de paplepel mee want vanaf de kleuterschool tot en met de middelbare school lopen de kinderen in uniform. Het zijn wel suffe outfits: sombere, veel te lange rokken voor meisjes en ook voor de jongens degelijke overhemden. Maar het scheelt een hoop modieuze concurrentie en niemand hoeft de nieuwste sneakers te showen. Want laten we eerlijk zijn, wie heeft daar het geld voor?

Een aantal jaren geleden was er zelfs een verplichte haardracht op de scholen. Dezelfde bloempot werd voor alle kapsels gebruikt. Gelukkig is dat na jaren van protesten losgelaten en mogen de kinderen inmiddels zelf bepalen hoe ze hun haar dragen. Wat een vrijheid!

Uniformen zijn hier iets speciaals, het geeft aanzien en status. Hoe meer glans, goud, en glimmende knopen, hoe beter.

De Thaise beveiligers

Je hebt hier werkelijk overal geüniformeerde beveiligers, ze staan bij elke shoppingmall, hotel, elk kantoor, elk gebouw eigenlijk. Deze mannen - geen vrouwen in deze rol - staan in strak gesteven pakken met petten natuurlijk, vaak bij 30+ graden Celsius. En meestal ook met mondkapjes. Want al is er geen Covid meer, ze worden hier nog steeds veel gedragen.

Wat doen ze zoal? Niet veel eigenlijk, ze begroeten de mensen die het gebouw binnenkomen. En als het regent helpen ze je soms naar binnen met een paraplu. Als er iets mis zou gaan denk ik eerlijk gezegd niet dat ze weten wat ze moeten doen. Maar voorlopig hebben ze een baan en een uniform en daar zijn ze trots op. En dan zijn er de parkeerwachters, hun hoofdtaak lijkt het begeleiden van auto's naar... waar dan ook. Het maakt niet uit of die auto daar hoort te zijn. Als het uniform maar strak zit en ze met hun scherpe fluitjes autoriteit kunnen uitstralen. Ze blazen erop met een enthousiasme alsof ze in een orkest spelen, zelfs als er geen enkele andere auto in de buurt is. Het toppunt van service beleven wij regelmatig op de parkeerplaats van onze golfclub. Zodra we instappen om weg te rijden, snelt een geüniformeerde beveiliger naar ons toe. Fluiten, zwaaien, gebaren - en dat alles voor een auto die op een vrij lege parkeerplaats al in de juiste richting staat. En daarbij wordt er altijd formeel gesalueerd! En wij zwaaien natuurlijk koninklijk terug!

De charme van "Sawasdeekap" (de Thaise begroeting)

Mijn favoriete moment? Een van de vele shoppingmalls. Zodra ik binnenstap, springt de beveiliger in de houding. Met een klap van zijn hakken tegen elkaar, een perfecte tik tegen zijn pet, en een stralend "Sawasdeekap, Madáám!" voel ik me even de ster van mijn eigen royal parade.

Dus ja, misschien is het uniform hier een tikje overdreven. Maar het is ook een bron van trots, werkgelegenheid en een vleugje magie in alledaagse momenten. Wie ben ik om daar kritiek op te hebben? Lang leve het uniform!

Als daar interesse voor is, zou ik vaker een blog willen maken aan de hand van de interessante boeken die ik op de kop heb getikt en de bijzondere munten in mijn verzameling. Dat kan heel breed variëren, zowel van onderwerp als geografisch. 

Nee, beste lezers, dit is geen vergissing met het programma "wie is de mol". Dat is trouwens een programma dat niet mijn interesse heeft. Ik heb er ooit een paar minuten naar gekeken, maar vond het niet interessant. Niet mijn smaak. Maar goed, terug naar de momfer de mol. We hebben bij ons woonverblijf in Assen een redelijk strak gazon dat op een ochtend werd opgeluisterd met een geweldig grote molshoop. "Mooie potgrond" volgens mijn vrouw, die vervolgens de hoop met de grashark keurig verdeelde. "Niets aan doen"is haar advies. Maar nog geen twee dagen later zien we na het ontwaken een heuvellandschap van molshopen. Nog net niet zo erg als op de golfbaan in Assen, waar in een rechte lijn naar de vlag tientallen molshopen op hole 8 van de gele lus liggen. Vermoedelijk een gereïncarneerde golfer die als mol wraak neemt op een slechte ronde…

We wonen hier alweer bijna 14 jaar, en toch lukt het ons nog steeds niet om die Westerse stressknop helemaal uit te zetten. Ik bedoel, het leven hier is prachtig: geen deadlines, geen stress, een zon die altijd schijnt... en toch komt soms de stoom uit je oren van frustratie. Waarom? Thaien maken zich namelijk nooit druk en hebben oeverloos geduld. Als ik in een ellenlange rij bij de kassa sta en de caissière met drie collega's uitgebreid een discussie voert over – ik gok – de nieuwste lipstick, dan borrelt bij mij de irritatie al op. En dan kijk ik naar de Thaien in de rij om me heen. Zuchtend? Nee. Puffend? Absoluut niet. Kijkt iemand ongeduldig op z'n horloge? Nope. Thaien zijn meester in geduldig wachten. Hun motto? "Mai Pen Rai"

Wat betekent Mai Pen Rai?
Letterlijk betekent het zoiets als "Het maakt niet uit" of "Maak je niet druk" of "Komt allemaal goed". Maar eigenlijk is het meer een levenshouding. Een Thaise superkracht, als je het mij vraagt. Waar wij Westerlingen al rood aanlopen als je ergens een afspraak hebt en al een uur zit te wachten, halen Thaien hun schouders op en scrollen ontspannen door TikTok.

Dan maar het verkeer in

In het verkeer is die cultuurshock ook duidelijk voelbaar. Wanneer iemand je met een haarbreedte verschil bijna van de weg drukt, voel ik mijn Nederlandse DNA op volle toeren: woede, paniek, neiging om meteen te toeteren! Maar de Thaien? Geen getoeter, geen middelvingers, geen woedende blikken. Nee hoor, gewoon doorrijden. "Mai pen rai!"

Vergaderen op z'n Thais

En dan de vergaderingen. Bij mijn Nederlandse Soroptimistclub was alles strak gepland: agenda's, jaarplannen, aktielijsten. Hier? Nou, laten we zeggen dat "planning" hier meer een vrijblijvend concept is. Afspraken zijn flexibel, de agenda is een suggestie, en iedereen komt minstens een half uur te laat. En soms kan ik niet anders dan mijn frustratie uiten als iets echt dreigt fout te lopen. Voor mij is dat stress, maar hun reactie? "Mai pen rai!" Ze maken zich écht nooit druk. En die gala-avonden komen er, het geld voor onze projecten wordt opgehaald, en alles loopt – op de een of andere manier – toch goed af. In mijn ogen in totale chaos, maar toch met resultaat.

Waarom maken we ons druk?

Eerlijk is eerlijk, de Thaien hebben een punt. Wordt de rij korter als ik zucht? Krijg ik mijn koffie sneller als ik chagrijnig kijk? Wordt die chauffeur ineens een heilige? Nee. Het enige wat je krijgt, is een verhoogde hartslag, een slechte bui en nog meer rimpels!

Loslaten, of in elk geval proberen

Misschien is mai pen rai wel dé sleutel tot een relaxed leven. Het is een soort mentale resetknop: "Relax, het komt wel goed." Het is de kunst van accepteren dat je eigen schema niet het centrum van het universum is. Na 14 jaar proberen we het nog steeds onder de knie te krijgen. Soms lukt het, soms niet. Maar hé, mai pen rai! Misschien moeten we die woorden allemaal wat vaker in ons leven toepassen. Het lijkt me een goed voornemen voor het nieuwe jaar!

 Als het even kan ga ik 's morgens naar fitness. De sportschool start om 07.00 uur en ligt een viertal kilometers verderop. Ik ga meestal op de fiets (e-bike) al is dat niet zonder risico, want op de terugweg kom ik de schooljeugd tegen, die massaal op weg is naar de eerste les. Vier rijen dik naast elkaar en meestal met het mobieltje in de hand. Dus af en toe hachelijke situaties.

Mijn club is Sport City, tot voor kort dus F4F. De met veel lawaai aangekondigde naamsverandering heeft, in ieder geval in Assen, niet tot enige zichtbare verandering geleid. Er zou een plek komen voor leuke zitjes waar sporters even op adem kunnen komen na de inspanning, of met elkaar de wereldgebeurtenissen kunnen doornemen. Tot heden niets daarvan. Hoeft ook niet van mij, want ik kom om te sporten. Eerst vier kilometer roeien, dan wat krachtoefeningen en daarna nog twee kilometer op de crosstrainer. Dat alles in een rustige omgeving, want de aardige lokale manager (v) doet de muziek wat zachter als ik binnenkom. Slechts een handjevol sporters zijn ook zo matineus en ik kan rustig luisteren naar mijn eigen muziek. Soms klassiek, zoals het pianoconcert nummer vijf van Beethoven (vooral het tweede deel is natuurlijk geweldig) of naar Simon & Garfunkel (the sound of silence). Soms iets heftigers zoals Heroes van David Bowie. Maar Queen is ook favoriet.

In het weekend gaat de club open om 09.00 uur en dan is het redelijk druk met vaak een invalkracht achter de balie. Buiten hoor ik dan al die vreselijke 'boenke boenke' muziek. Ik ben daar totaal allergisch voor. Begrijp ook niet dat er sporters zijn die dat graag horen. Dus maar even in gesprek met de invalkracht en vragen of het een paar tandjes zachter kan. Meestal lukt dat wel maar die dreunende bassen blijf je horen, ondanks de speakers in je oren. Dus zet ik meestal mijn eigen muziek maar uit en leg ik me maar bij mijn muzikale lot neer. Opvallend vind ik dat veel sporters meer op hun mobieltje kijken dan sporten. En dat zijn niet alleen de jonge gasten. Ook de redelijk op leeftijd zijnde sportievelingen zijn kennelijk constant aan het appen. Er is één zeer sportieve dame die kans ziet om een uur te appen terwijl ze op de crosstrainer sport. Heel irritant, want het is eigenlijk ook nog op mijn favoriete toestel…..Want ik ben, net als velen, gehecht aan mijn vaste toestellen. Autisme?? Maar toch ook wel knap wat ze doet, want als ik probeer op mijn mobieltje te kijken op de crosstrainer val ik er af! Nog irritanter is de vergadercultuur van sommige sporters. 

De één zit op een toestel en de ander komt langs om een praatje te maken. Dat duurt soms wel een kwartier. En jij maar wachten tot het toestel vrijkomt. Waar blijven dus die door Sport City beloofde leuke zitjes? Kortom: sporten is fijner in de vroege ochtend. Geef mij dan maar het geluid van de stilte!

Frits Boss

Het was ver weggestopt in mijn geheugen. Totdat ik dat boek ging lezen. Bedoeld als een spannende thriller die vooral voor ontspanning zou zorgen. Maar Cilla & Rolf Borlind zijn niet voor niets scenarioschrijvers. Voor mijn lezend oog ontvouwde zich de lege straten, de mondkapjes, de angst om ziek te worden en de zieken die niet bezocht mochten worden. En dwars door dat alles heen kwam weer de felheid van de discussies tot leven van de tegenstanders die alles zo zeker wisten, de wanhoop van de voorstanders en de absurde waarheid van hetgeen op social media tot dogma werd verheven.

Dat alles verstoorde mijn ontspanning maar deed me ook nadenken. Was het voor- en tegen, die polemiek, voor die tijd ook zo heftig? Of was juist het feit dat iedereen er mee geconfronteerd werd dat maakte dat wij allemaal een standpunt innamen. Voor- of tegen. De corona-angst is naar de achtergrond verdwenen, maar de discussies over van alles en nog wat worden nog steeds op dood- en leven gevoerd.

Wanneer zijn we verleerd naar elkaar te luisteren met het doel om de ander te begrijpen? Te leren van de argumenten die de ander inbrengt, bereid om andere standpunten te overwegen en niet dogmatisch star op een barricade van gelijk te blijven staan.

Soms twijfel ik en denk ik; die tijd komt nooit meer terug.

Angela van Leeuwen 

Als je het hebt over Thailand kom je niet om massages heen, dat is hier een onderdeel van het leven, net als in veel Aziatische landen. Massages kan je overal krijgen, in goedkope of dure salons, in hotels, op het strand. Wij vinden het ook heerlijk om af en toe, bijvoorbeeld na een rondje golf, een massage te nemen. Toch wordt er altijd wat besmuikt en lacherig gereageerd als wij hierover vertellen aan het thuisfront. Die naam heeft het nou eenmaal. En natuurlijk, er bestaan massagesalons waar ze niet alleen je spieren masseren. Maar daar gaan we het hier niet over hebben.

Er is een groot verschil tussen een Thaise massage en de oliemassage. Tijdens een traditionele Thaise massage lig je op een matras in een soort pyjama en word je door de masseuse (het zijn vrijwel altijd vrouwen) in allerlei yoga-posities gebracht. Met behulp van de knieën, ellebogen en af en toe zelfs het hele gewicht van de masseuse worden verschillende punten in je lichaam 'bewerkt'. Je moet het allemaal een keer meemaken dus ik heb ook een keer een Thaise massage ondergaan. Nou, voor mij nooit meer! Het kan echt heel pijnlijk zijn en dat geduw en getrek aan je ledematen vind ik al helemaal niks, zeker niet op mijn leeftijd als alles sowieso al kraakt. Al moet ik eerlijk zeggen dat je je achteraf wel prima voelt.

Doe mij maar een relaxte olie-massage. Hierbij worden je spieren gedurende een uur of langer met (soms heerlijk geurende) olie gekneed. Het is vaak zo ontspannen dat je ervan in slaap valt. Conversaties met de masseuses zijn er niet, en dat wil je ook niet. Ze spreken toch meestal geen Engels en het is ook beter om lekker weg te zakken met de zachte Spa-muziek van kabbelende beekjes en fluitende vogeltjes op de achtergrond. Alleen in het begin vraagt ze "madam OK?" Maar je ligt wel met je hoofd voorover in zo'n gat in de tafel, dus het antwoord blijft bij een duimpje omhoog, of een wiebelend handje en een gesmoord "bauw bauw" wat betekent "zachter graag". En dan: ultieme ontspanning!

Laatst had ik een vriendin uit Holland te logeren en ik wilde de nieuwste salon in onze straat uitproberen die net was geopend. Zoals gebruikelijk in de iets duurdere salons krijg je eerst een koel glaasje limonade en een ijskoud washandje om het bezwete gezicht te betten. Dan schoenen uit, slippers aan en op naar de massageruimte. Daar is altijd een locker voor je spullen. Maar zij hadden iets nieuws bedacht. In een aparte kleedkamer met meerdere lockers moesten we ons omkleden en kregen we een soort judo-pak aan. Niet handig dacht ik, want uiteindelijk moet toch alles weer uit. Maar het had een functie want we moesten even de gang op, naar een massagekamer aan de andere kant van de gang. Daar kon de hele handel weer uit.

Na de massage moest we die malle pakken weer aan, gang oversteken, pakken weer uit, om ze vervolgens in de wasmand te deponeren. Wij, als praktische Hollandse vrouwen, zien hier meteen veel te veel onnodig wasgoed. Zouden wij anders aanpakken!

Na de massage krijg je altijd een kopje kruidenthee en konden we afrekenen: elk 17 euro. Mijn vriendin, die nog en jetlag had en ook spierknopen na de lange vlucht, voelde zich na afloop herboren. Toen wij, nog geurend naar de jasmijnolie, zaten na te genieten met ons kopje thee, verzuchtte ze: "alleen al hiervoor zou ik (bijna!) willen verhuizen naar Thailand". 

Het is inmiddels een goede gewoonte bij NN om de medewerkers te herdenken, die in de Tweede Wereldoorlog hun leven voor ons hebben gegeven. Wij waren er bij: Hans en ik namens de Ledenraad en Wim namens het Bestuur van VO-NN. Het was een goed georganiseerde bijeenkomst op 2 mei met verrassend veel belangstelling. David Knibbe haalde herinneringen op aan zijn grootouders, die in een boerderij in Groningen bij de Duitse grens woonden. Ingrid Elferink, Specialist Historie NN, vertelde over de verzetsdaden van oud-collega's. Na twee minuten stilte, waarin onze collega's werden herdacht, werd de bijeenkomst besloten met het leggen van bloemen bij het gedenkteken in de Laagbouw (Den Haag). Na een kopje koffie namen we afscheid.

Wij zijn van een generatie, die de Tweede Wereldoorlog niet meer bewust heeft meegemaakt. Maar we werden opgevoed door de generatie, die er zwaar onder heeft geleden. Vaak hadden ze het er niet over. Nederland moest weer worden opgebouwd. Babyboom!

Maar er is in die oorlogsjaren (en de dreigende crisisjaren ervoor) veel gebeurd. Dat blijkt wel uit de verhalen, die Ingrid vertelde. Op de tafel lag een lijst met gevallenen in de periode 1940-1945 met medewerkers van De Nederlanden van 1845, Nationale Verzekering-Bank, RVS, Victoria, Vesta, Hollandsche Sociëteit van Levensverzekering, Noord-Braband Levensverzekering, Hollandsche Lloyd, Amsterdamsche Maatschappij Van Levensverzekering, Arnhemsche Verzekeringsmaatschappij en O.W.J. Schlencker. 81 Namen telt deze opsomming. Deze namen staan ook vermeld op de herinneringszuil.

In onze huidige maatschappij is al langere tijd onrust ontstaan. Links en rechts. Voor en tegen vaccinatie, de oorlog in Oekraïne en in de Gaza-strook. Kimaatactivisten, boeren. Mensen hebben wantrouwen tegen de maatschappij, de regering en zijn overtuigd van complottheoriën. Tweedeling in de maatschappij. Ontevredenheid. Op basis van onvolledig of ronduit fake-news worden stellingen ingenomen, die vaak op sociale media worden uitgevochten. Weinig verheffend allemaal. Dat was in die tijd niet anders. Het aantal NSB'ers in ons land was aanzienlijk, mede door de slechte economische omstandigheden. Maar ook door de oorlogspropaganda vanuit Duitsland. In verhalen over de Tweede Wereldoorlog werden verzetsmensen vaak opgepakt na verraad door landgenoten. Waarna een gruwelijke dood volgde in concentratiekamp, Oranjehotel of gewoon op straat.

Onder de 81 medewerkers zijn er ook, die in Nederlands-Indië ten prooi vielen aan de Jappen en in kampen werden geïnterneerd. De Nederlanden van 1845 had verzekeringsactiviteiten in Nederlands-Indië, waarbij mensen voor langere tijd daar werden gestationeerd. Mensonterende toestanden in zowel de Duitse concentratiekampen als in de Jappenkampen. De tewerkstellingen in Duitse fabrieken en het werken aan spoorwegen in Burma en op Sumatra. Volkerenmoord op Joden en Sinti. Bombardementen over en weer. Scheepsrampen, zoals die van de Junyo Maru, waarbij na torpedering meer dan 5.500 mannen de verdrinkingsdood vonden. De lijst van oorlogsmisdaden is lang. Maar er waren ook mensen, die het hun plicht vonden om mensen te helpen, onderduikers te huisvesten en weerstand te bieden aan de overheerser. En dan zijn er nu mensen, die de Holocaust ontkennen? Niet te geloven, toch?

Laten we met eerbied de mensen herdenken die hun leven voor ons vrije land hebben gegeven. Een land waarin het is toegestaan om een eigen mening te hebben. Hoezeer die ook afwijkt van de realiteit. De wereld lijkt weer op een kantelpunt af te stevenen. Laten we hopen dat het niet zover komt.

Daarom is het belangrijk, dat we de verhalen blijven vertellen. Zodat die helden van toen niet vergeten worden. En wij niet vergeten hoe groot de ellende is, die oorlogen met zich meebrengen. 

Ik zie hem in mijn ooghoeken in de Jumbo, een oud NN collega uit de buitendienst in het Noorden. Eigenlijk heb ik niets met Jumbo, maar ben er 'verdwaald' door een wegafsluiting naar mijn eigen super AH. Geel is niet mijn kleur. Blauw kennelijk wel, want ik kreeg vroeger bij 360 graden feedback cursussen al vaak de kleur blauw toegewezen. En bij Jumbo kom ik zelden. In de zomer van vorig jaar, bij een bezoekje aan autoraces op het circuit van Assen sta ik onverwacht en plotseling naast Frits van Eerd, de voormalige topman van Jumbo. We raken zelfs even in gesprek. Frits van Eert, race fanaat. Het verhaal wil dat hij een loods heeft met o.a. talloze voormalige Formule 1 auto's. Leuke hobby lijkt mij. Hij komt bij mij wel plezierig over, maar ligt toch redelijk onder vuur van justitie op verdenking van witwas praktijken. Ik zie hem even later het circuit verlaten in een gloednieuwe peperdure Porsche. Slecht gaat het hem dus (nog) niet. Trouwens dat geldt ook voor de top van 'mijn' Albert Heijn. Als ik de berichten in de krant mag geloven, mag de top daar ruim 20 miljoen euro verdelen, als bonus. Dan frons je toch ook wel even je wenkbrauwen bij de huidige prijzen in de supers. Ik ben toch ook wel wat in de war van al die berichten over armoede en bestaanszekerheid in ons land. Karren overvol met boodschappen zie ik langs de kassa's of de zelfscan gaan en in de stad zitten de terrassen overvol met klanten. Het is soms vechten voor een plekje. Maar een goede vriendin van mij, die de coördinatie doet bij de Voedselbank, heeft me ervan overtuigd dat er helaas nog veel mensen zijn die het slecht hebben en aangewezen zijn op hulp.